LARG

I. ndajf.

  • 1. Në një vend jo afër nesh, në një vend të largët; në largësi të madhe nga dikush a nga diçka tjetër, jo pranë; gjatë; kund. afër. Shumë larg. Rrinë larg e larg rrinë ndarë e jo njëri pranë tjetrit. E ka larg shtëpinë. Mos shko larg! Bie më larg andej. Është dyzet kilometra larg. Sheh larg. Vjen nga larg. Dëgjohet (duket) nga larg. Thirri nga larg. E hodhi gurin larg. Tret shikimin (vështrimin) larg shikon larg, e hedh vështrimin tutje i harruar.
  • 2. Pas shumë kohe, pasi kalon shumë kohë; shumë kohë përpara; kund. afërt. Jo më larg se nesër (se tre muaj më parë). Është larg dita kur...
  • 3. Me lidhje gjaku ose me lidhje familjare jo të ngushta; kund. afër. Është larg me të. Bien larg.
  • 4. Me dallime të mëdha nga dikush a nga diçka tjetër, me tipare të largëta me të; kund. afër. Janë larg njëri-tjetrit. Qëndrojnë larg as që mund të krahasohen.
  • 5. fig. Tërthorazi, jo drejtpërdrejt; pa i qëndruar afër e pa i kushtuar vëmendje të veçantë; kund. afër. I sheh nga larg. Drejton nga larg. E ka (e mban) larg dikë. I rri (i qëndron) larg. Ia tha (i foli) larg e larg.

II. parafj.

  • 1. Përdoret me një emër në rasën rrjedhore, me kuptimin «jo pranë (dikujt a diçkaje), jo afër (dikujt a diçkaje)»; kund. afër. Larg nesh. Larg shtëpisë (bregut, lumit). Larg qytetit.
  • 2. Përdoret me një emër në rasën rrjedhore, me kuptimin «shumë kohë përpara a pas (një çasti, një kohe, një moshe etj.)». Jo shumë larg kohëve tona. Është larg të dyzetave.
  • Larg duart nga ... (një vend)! libr. shih te DOR/Ë,~A. Larg nesh! mos na ndodhtë gjë neve! Larg qoftë (qoftë larg)! përdoret kur nuk duam të ndodhë diçka e keqe. Ka shkuar (ka vajtur) larg i ka kaluar caqet e diçkaje; ka hyrë thellë; ka arritur puna në atë shkallë, sa s'mund të ndalet a të ndreqet më. Është larg mendsh është fare e pabesueshme; nuk ka asnjë dyshim, as që mund të mendohet ndryshe; s'është e drejtë të mendohet që... Sheh (shikon) larg është largpamës. Vret (pret) larg
  • a) ka një qëllim të largët;
  • b) e ka fjalën për diçka tjetër më të thellë. Është katër hapa larg shih te HAP,~I. Një shenjë (një nishan) pushke (dyfeku) larg shih te PUSHK/Ë,~A. Treti shikimin (vështrimin) larg shih tek TRET. Nuk sheh më larg (më tutje) se hunda e vet (përtej hundës së vet) shih te HUND/Ë,~A. Larg sysh, larg zemrës fj. u. shih te SY,~RI.