bosht

Shqip

Bosht m.sh. -

1. Shkop i shkurtër, i holluar në të dy majat, që përdoret për të tjerrë dhe për të mbledhur fillin, duke e rrotulluar me dorë, drugë; pjesë e makinës së tjerrjes, që shërben për të dredhur dhe për të mbledhur fillin; sasia e fillit e mbledhur në një shkop të tillë. Me furkë e me bosht. Dredh boshtin. Mbledh në bosht. Ndërroj boshtet. I dha boshtin

   a) e ngarkoi të tjerrë ( lesh, li etj.);

   b) fig. e vuri të punojë, e vuri në punë.

2. Pjesë e makinave, e mjeteve dhe e veglave të punës, që ka trajtën e një druri të rrumbullakët dhe që shërben për të bashkuar rrotat ose pjesë të tjera që rrotullohen a që lëvizin. Boshti qendror (kryesor). Boshti i qerres. Boshti i dërstilës (i mullirit). Boshti i çadrës. Makinë me dy boshte.
3. Pjesë kryesore e një mjeti a e një vegle pune, ku lidhen pjesë të tjera me të vogla; shtizë. Boshti i parmendës.
4. spec. Drejtëz, që kalon përmes qendrës së simetrisë ose përmes qendrës së rëndesës së një trupi; vija e mesit për së gjati një trupi. Boshti horizontal (pingul). Boshti optik. Boshti i simetrisë. Boshti i rrotullimit. Boshti i tangjenteve. Boshti i rrugës. Boshti i tunelit. Boshti i koordinatave njëra nga drejtëzat që ndërpriten në sistemin e koordinatave.
5. astr. Vijë e përfytyruar që bashkon dy polet e një trupi qiellor, duke kaluar përmes qendrës së tij. Boshti i Tokës. Boshti i planetit.
6. Pjesa qendrore, pjesa e mesit e diçkaje për së gjati (kryesisht për bimët dhe për pjesët e tyre). Boshti i misrit (i grurit). Boshti i rrënjës. Boshti i trungut (të drurit).
7. fig. Drejtimi kryesor i një pune ose i një veprimtarie; vija kryesore ideore e një vepre shkencore, letrare etj.; vija themelore rreth së cilës shtjellohet një veprim, një tok ngjarjesh etj. Boshti ideologjik. Boshti i punës. Boshti i dramës (i romanit). Boshti i ngjarjeve.
8. fig. Pjesa që mban peshën kryesore, shtylla. Boshti i shoqërisë.
9. përd. mb. Qendror, kryesor; drejtues. Problem bosht. Fjalë bosht.

• Del si boshti para furkës shpreh mendimin para se t'i vijë radha, kërcen kur nuk i takon për të folur a për të vepruar. Boshti i kurrizit anat. shih shtylla kurrizore te shtyllë,~a.

Sinonime

• drugë
• shtizë

Në gjuhë tjera

Anglisht: 1. spindle (en), 2. axle (en), 3. shaft (en), Gjermanisht Frëngjisht Polonisht Japonisht Hollandisht Italisht Suedisht Portugalisht Spanisht: 2. eje (es) Kroatisht Arabisht Greqisht Boshnjakisht Persisht

Rusisht Kinezisht Finlandishte Norvegjisht Esperanto Danisht Sllovakisht Hebraisht Çekisht Hungarisht Luksemburgisht Maqedonisht Latinisht Letonisht Rumanisht

Katalanisht Serbisht Sllovenisht Indonezisht Bullgarisht Turqisht Ukrainisht Lituanisht Koreanisht Bjellorusisht Irlandisht Estonisht Venecianisht Interlingua Anglishte e thjeshtë