bisht

Shqip

bisht m.sh. -

Pjesa e zgjatur në fund të kurrizit të kafshëve, që është e lëvizshme dhe zakonisht e mbuluar me qime të gjata te kafshët e mëdha; ana e prapme e trupit të shpendëve e mbuluar me një tufë puplash; copa e mishit që pritet nga kjo pjesë e kafshëve ose e shpendëve. Bisht i gjatë (i shkurtër). Bisht i majmë;. Bisht kali. Bisht dhelpre. Bishti i qenit (i maces, i miut). Bisht zogu (gjeli, pëllumbi). Bishti i peshkut. Bisht gjarpri (hardhuce). Bishti i akrepit. Pendët e bishtit. Leshi i bishtit. Mishi i bishtit. Me bisht të prerë. Tund (luan) bishtin. I qeth bishtin. I këputi bishtin. Ngre bishtin. E kapi për bishti.
Pjesë e hollë që bashkon gjethen, frytin ose lulen me degën a me kërcellin e një bime. Bishti i gjethes (i lules). Bishti i dardhës (i mollës, i kungullit, i shalqirit). E këput me gjithë bisht. I përdredh bishtin. Heq bishtat.
Pjesë e një vegle a e një mjeti, shkop i ngulur në pjesën tjetër a i mbërthyer me të ose pjesë e zgjatur si shkop, që shërben si dorezë. Bisht druri. Bishti i lopatës (i shatit, i kazmës, i çekanit, i kosës, i draprit). Bishti i çadrës. Bishti i pendës. Bishti i tiganit (i lugës, i xhezves). Bishti i fshesës (i kopanit). Bishti i kandarit. Bishti i lahutës. Bishti i parmendës. Filxhan (gotë) me bisht. Sqepari s'e gdhend bishtin e vet. fj.u. Gjeti bishtin sëpata, pyllin e mori data. fj. u.
Zgjatim në pjesën e fundit ose të artës së një sendi, që zakonisht vjen duke u ngushtuar; pjesë që varet prapa a anash si rrip; shtojcë e përzgjatur a e përdredhur. Bishti i aeroplanit. Bishti i kometës. Bishti i balonës. Bishti i malit. Bishti i mustaqeve. Bishti i anijes. Bishta qepe (preshi, hudhre) gjethet e qepës (të preshit, të hudhrës). Bishtat e shkronjave. Fustan me bisht. Sy me bisht. Yll me bisht. bised. kometë. E sheh (e vjedh) me bisht të syrit.
gjeogr. Rrip i zgjatur toke brenda në det ose ne liqen, kep. Bishti i Pallës.
bised. Gërshet flokësh, bishtalec; tufë flokësh. Mban bishta. Preu bishtat. I mbledh flokët bisht.
edhe fig. Pjesa e fundit e diçkaje, vendi në fund të diçkaje, fundi; kund. koka, kreu. Bishti i arës. Bishti i urës. Bishti i fshatit. Bishti i trenit. Bishti i vargimit (i karvanit, i kolonës, i çetës, i turmës). Në bisht të krevatit. Në bisht të natës. Në bisht të bisedës. Në bisht të jetës në pleqëri.
fig. keq. Shtojcë e paparashikuar dhe e tepërt, që paraqitet për të ngatërruar një punë ose për t'iu shmangur një detyre; trillim, diçka e pa qenë që shtohet me një qëllim. Punë me bishta. Nxjerr (ngjit) bishta. I vuri bisht prapa. Dalin bishta. Kërkonte bishta. I gjeti një bisht. Ka bishta prapa.
fig. keq. Ai që ndjek dikë në mënyrë të verbër, ai që hiqet zvarrë pas dikujt. Merrte bisht me vete. Bëhej bisht i tjetrit.
fig. Pjesa e papërfunduar e një pune ose e një detyre, diçka që ka mbetur pa u mbaruar. La bishta pas. Mbetën ca bishta.
Pjesa që mbetet pas përdorimit të diçkaje; mbeturinë, fundërrinë; pjesa e cilësisë më të ulët. Bishti i cigares. Bisht qiriu. Bisht kalemi. Bisht kazani raki e dorës së fundit. Bishti i lëmit. Bishti i leshit (i vajit). I dha ca bishtra.
fig. vjet. Njeri i shtresës më të ulët; njeri që shihej si i pavlerë e i parëndësishëm. Bishti i fshatit.
bised. Kokë bagëti (si njësi numërimi); një sasi e vogël e papërfillshme, shumë pak, ca pak. Dhjetë bishta dhen. Një bisht gjë. Një bisht arë.

Me bisht keq. që është me të tepërt, që ka diçka më tepër se çdo të kishte zakonisht. Bisht pas bishti pa iu ndarë. Bishti i fshesës shih te fshesë,~a. Bisht lugati thjeshtligj. shih te lugat,~i. Për bishtin e laraskës (për ballë të laraskës) për hiçgjë, për një shkak a arsye fare pa rëndësi. As ballë as bisht shih te ballë,~i. Pa bisht, pa krye (pa kok ) pa lidhje, pa fillim e mbarim, në mënyrë të ngatërruar e të paqartë. Iku me bisht ndër shalë përçm. iku i mundur e i turpëruar. Bën bisht (i bën bisht) i shmanget takimit me dikë a me diçka, bën mënjanë ose largohet; i shmanget diçkaje, duke gjetur arsye të kota ose dredhi, dredhon. Ra në bisht u dorëzua, e quajti veten të mundur. E drodh i (e përdrodhi) bishtin (këmbën) mospërf. shih te dredh. Në fund e në bisht shih te fund,~i. Është bishti i kavallit (vrima e fundit e kavallit) shih te kavall,~i. I kreh bishtin dikujt shih te kreh. La bishtin dikush shih te lë. Ia lagu bishtin dikujt shih te lag. E la në bisht dikë i doli përpara, ia kaloi e la prapa. U lidh pas bishtit të dikujt keq. shkon e vepron sipas interesave të dikujt, lidhet ngushtë me dikë e vepron si do ai. Luan (dredh, përdredh, lëviz) bishtin keq.

a) nuk mban qëndrim të mirë moral, shkon me disa burra (për femrat);

b) mban qëndrim të lëkundur, nuk qëndron besnik. I luan (i tund) bishtin dikujt keq. ndjell pas vetes, përpiqet të joshë pas vetes. E mori në bisht e pësoi keq, e piu.^[1]

Etimologjia

Shqiptimi

Sinonime

Antonime

Fjalë të prejardhura

Në gjuhë tjera

Referencat

↑ Fjalori elektronik shpjegues FESH 1.0

[1] Fjalori elektronik shpjegues FESH 1.0

[1]